Bart van Melik

Ik speel graag meditatie, net zoals muzikanten muziek spelen. Deze speelse grondhouding geeft me lichtheid en de toestemming om telkens opnieuw te mogen beginnen. Meditatie biedt een ander perspectief op ervaring. Voor mij is het een perspectief van verwondering, vriendelijkheid en tevredenheid.

Mijn reis van meditatie begon in 2002 toen ik kennismaakte met inzichtmeditatie in Thailand. De eenvoudige instructies raakte me diep. Ik merkte hoe bevrijdend het voelt als ik de dingen niet zo persoonlijk neem. Daarna sloot ik me aan bij een wekelijkse oefengroep In Nijmegen en begon enthousiast deel te nemen aan retraites. Sinds die tijd heb ik meerdere stijlen van inzichtmeditatie beoefend. In 2007 ontmoette ik Joseph Goldstein en Carol Wilson die een retraite onderwezen in Nederland. Een bijzonder band met beiden ontstond en inmiddels zijn ze mijn mentoren. Joseph en Carol hebben me kennis laten maken met de kracht van een ontspannen bewustzijn waarmee we het leven met vriendelijkheid kunnen ontmoeten – vooral in moeilijke tijden.

Van Gregory Kramer leerde ik Insight Dialogue, een hele bijzondere relationele meditatiepraktijk. Insight Dialogue heeft me geleerd om vriendelijke aandacht te hebben voor mezelf en voor anderen. Zo essentieel! En van mijn vrouw Chantal en zoon Lou krijg ik dagelijks les in onvoorwaardelijke liefde en geduld cultiveren. Ik ben een groot voorstander van mediteren in gemeenschap. Mijn thuisbasis is New York Insight Meditation Center, waar ik wekelijks lesgeef en dagcursussen en retraites aanbied. Daarnaast geef ik meditatieles aan een breed scala van bevolkingsgroepen, van gedetineerde jongeren en oorlogsveteranen met PTSS, tot mensen in het bedrijfsleven.

Zowel in de VS als in Europa bied ik residentiële meditatie-retraites aan. Dit doe ik vanuit meerdere instanties, zoals Insight Meditation Society (IMS), Spirit Rock, Stichting Inzichtmeditatie (SIM), Metta Programs, New York Insight Meditation Center en Nalanda Institute for Contemplative Science. Opgroeien in de bossen van het Limburgse Horst heeft me de liefde voor de rust van de natuur gegeven. Het dynamische leven van New York City heeft me geleerd hoe wij mensen verbonden zijn met, en onderdeel zijn van de natuur. Deze realisatie was mede inspiratie voor het meeschrijven aan dit boek: ‘Still, in the City: Creating Peace of Mind in the Midst of Urban Chaos’.

Ik ben afgestudeerd aan de ‘Spirit Rock / IMS Teacher Training’ en de ‘Community Dharma Leader Program’ en in Nijmegen heb ik Cultuur -en Godsdienstpsychologie gestudeerd. Verder ben ik erkend als retraite leraar Insight Dialogue.

Wat ik belangrijk vind in het begeleiden van retraites

Het woord ‘uitnodiging’ staat centraal voor mij. De Boeddha zei: ”Kom en kijk voor jezelf” – ‘ehipassiko’ in het Pali. Ik vind het zo fijn om uitgenodigd te worden om zelf op onderzoek te mogen gaan. Deze benadering is een belangrijk fundament in mijn lessen. Dit uit zich ook in het benadrukken dat al mijn instructies simpelweg suggesties zijn – sommige werken wellicht, andere niet.

Ik vind het belangrijk om me vaak het doel van de Boeddha’s lessen en oefeningen te blijven herinneren. Daarom benadruk ik regelmatig in retraites dat het gaat om het cultiveren van een tevredenheid en vriendelijkheid die niet zo afhankelijk is van omstandigheden of anderen.

In het woord verlichting zit licht. We tillen zoveel zware dingen en soms is het helemaal niet nodig ze op te tillen. Humor en speelsheid bieden vaak een lichter perspectief. Naast veel beweging tijdens retraites, vind ik het belangrijk om mensen met humor uit te nodigen om meditatie te spelen. Meestal als we spelen voelen we ons relatief veilig, mogen we fouten maken en kunnen we telkens weer opnieuw beginnen. Je bent nooit te laat voor het huidige moment!