In de buitenwereld staat het leven op zijn kop. De binnenwereld is er onzeker en onrustig van.

Alles verandert. Je kunt er geen peil op trekken wat doorgaat of niet. Een proces van loslaten van je agenda, teleurstelling incasseren, op jezelf teruggeworpen zijn, verlies lijden, opgeven waar je aan gewend bent. En niemand die het weet: hoe lang nog, waardoor precies, hoe het verder zal geen, of ik ziek word of jij. Geen controle.

We ervaren op dit moment met heel veel mensen tegelijk de drie universele eigenschappen van het leven: veranderlijkheid, onbevredigendheid en oncontroleerbaarheid. De Boeddha benoemde het herkennen van de drie karakteristieken een mogelijkheid tot inzicht, die leidt naar bevrijding. Een bijzondere tijd, met een bijzondere kans. Hoe krijg ik in deze chaotische tijd inzicht?

Dat begint bij mijn binnenwereld, met al haar wervelingen van de geest en wisselvalligheden in emotie. Het vraagt voor mij wat extra toewijding om toe te komen aan mediteren: er is zoveel te volgen, te regelen, te doen. Onrust in de geest is niet prettig, geconfronteerd worden met onrust als ik ga zitten en de zwaarte van emoties die ik ervaar: dan blijf ik liever nog maar even bezig…

Die gedachten en vooral die overvloed aan gevoelens zijn bouwstof van mens zijn. Er is niks mis met mij of jou als je dat tegenkomt. Het betekent ook niet dat je meditatie niet goed gaat. Of dat jij ook zo’n kneus bent, dat je het niet goed kunt, dat mediteren. Opmerken wat je beleeft geeft een kans. Een kans om wat er in je lichaam en geest gebeurt te leren kennen en je er toe te leren verhouden.

Alles verandert, dat gaat vanzelf. Er is in uiteindelijke zin geen controle over wat je gaat beleven. Dat is stressvol. En dat kan precies zo zijn als het is. Je hoeft niets te verbeteren of te regelen. Je kunt er op vertrouwen dat wat zich voordoet te hanteren is. Juist de onvrede en onrust geven de mogelijkheid om te leren zijn, om toegenegen te zijn, om te leren bereid te zijn om je open te stellen voor zoiets onprettigs. Het kunnen zijn met onrust, verlies, geen controle hebben geeft de kans om het hart te openen en thuis te zijn met jezelf. Dat leer je door het te doen, steeds opnieuw, één moment tegelijk. Dan hoeft de situatie niet te veranderen voordat je in vrede kunt zijn. De realiteit hoeft niet anders te zijn dan ze is. Er hoeft niets opgelost of verbetert, tegengehouden of uitgepoetst. De ruimte die ik maak voor de ervaring, het toegenegen zijn aan wat ik opmerk: daarin ligt vrede. Dan zakken mijn schouders, voel ik de stevigheid van mijn rug en kom ik op adem. Dan zijn gedachten aan het wervelen, ze weten niet beter. Dan dringen emoties zich in me op: ze hebben geen andere bijdrage te leveren.

Dat heeft gevolgen voor hoe ik kan zijn met wat er op me afkomt op dit moment. Als ik in contact ben met mijn binnenwereld, dan heb ik de mogelijkheid om te kiezen hoe ik wil zijn in de buitenwereld. Wat denk ik en wat neem ik voor waar aan? Wat zeg ik, is het waar en passend wat ik wil zeggen en kan ik het vriendelijk zeggen? Wat doe ik, zodat ik een ander behandel zoals ik zelf behandelt zou willen worden?

Ik ben dankbaar voor wat ik van mediteren heb geleerd. Er is een mogelijkheid om bij alle stress van dit moment contact te maken met mijn hart, met wat ik voel, met wat ik van waarde vind, met wat ik kies om te doen of te laten en met wat ik kan delen.

Lees ook de andere artikelen op Vipassana.nu.