Mindful communiceren

Twaalf jaar geleden haalde mijn vrouw Jetty me over om mee te doen aan een Insight Dialogue retraite die door de SIM werd georganiseerd o.l.v. de Amerikaanse retraitebegeleider Gregory Krame, auteur van het inmiddels in het Nederlands vertaalde en door uitgeverij Asoka uitgegeven boek Insight Dialogue. Ik was terughoudend; ik wilde eigenlijk liever een weekje thuis zijn. Ik had (sinds 1979) al veel retraites gevolgd, waarvan sommige met een lengte van drie maanden. Al deze retraites waren stilteretraites geweest, met slechts een korte uitwisseling met de leraar elke twee of drie dagen. Ik kon niet geloven dat een korte retraite van zeven dagen veel zou bijdragen in mijn beoefening.

In de retraite met Gregory raakte ik vertrouwd met de zes richtlijnen die bij Insight Dialogue (ID) gebruikt worden voor interpersoonlijke mindfulnessbeoefening in twee- of meertallen: Pauzeren, Ontspannen, Openen, Vertrouwen en Afstemmen op het Opkomen, Aandachtig Luisteren en de Waarheid Spreken. Met deze richtlijnen werden we uitgenodigd specifieke levensgebieden te verkennen, zoals verlangen en vergankelijkheid.

Het werd uiteindelijk een van de meest onthullende retraites die ik in vele jaren had gevolgd. Ik werd me bewust van allerlei innerlijke patronen en emoties, die in ‘normale’ stilte-retraites veel meer verscholen blijven. Het was confronterend en tegelijkertijd ook heel verruimend. Het oefenen met de zes richtlijnen hielp en helpt me om communicatie veel meer te integreren als een waardevol veld voor de beoefening.

Gregory is duidelijk geïnspireerd door het boeddhisme; het ID-programma ademt dan ook een boeddhistische sfeer uit en gebruikt bijvoorbeeld veel begrippen die ook gevonden kunnen worden in het Theravada-boeddhisme. Ik was heel blij toen ik een paar jaar later hoorde dat Florence Meleo-Meyer en Phyllis Hicks ook een meer seculiere communicatietraining hadden ontworpen, geïnspireerd vanuit Insight Dialogue en met toestemming van Gregory. Dit programma heet officieel IMP (Interpersonal Mindfulness Practice) of Interpersoonlijke Mindfulness in het Nederlands en wordt geleidelijk aan meer gebruikt in de gezondheidszorg en andere werkvelden. Bij het Centrum Integrale Psychiatrie in Groningen is inmiddels onderzoek verricht, we hopen dat dit binnenkort gepubliceerd wordt.

Beide programma’s bieden een verdiepende rijkdom in de grillige wereld van het communiceren, waar we zo gauw verstrikt raken in beperkende gewoontes en innerlijke patronen. Ze brengen een vernieuwende dimensie aan in de beoefening van meditatie en hebben iets hoopvols: mindful communiceren kunnen we leren! Mogelijk drukt het volgende gedicht ‘Luisteren is al voldoende’ van Marinus van den Berg iets uit van de waarde van een van de zes richtlijnen: Aandachtig Luisteren (of Luisteren met het Hart).

Je denkt misschien dat je wat moet zeggen.
Je denkt misschien dat je me moet opvrolijken.
Je wilt me misschien weer zien lachen en genieten.
Je denkt misschien dat je moet troosten en adviseren.

Wat ik vraag is dit: wil je nog eens en nog eens
luisteren naar mijn verhaal, naar wat ik voel en denk.
Je hoeft alleen maar stil te zijn,
mij aan te kijken, mij tijd te geven.

Je hoeft mijn verdriet zelfs niet te begrijpen.
Maar als het kan slechts te aanvaarden
zoals het voor mij voelt.

Je luisterend aanwezig zijn
zal mijn dag anders maken. 

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws

Meer artikelen van Frits

Lees ook de andere artikelen op Vipassana.nu.

Op weg … het pad is de verlichting

Een blog van Mirjam Schild Een paar weekenden terug hadden we het voorrecht onze kleindochter van 1,5 jaar twee dagen om ons heen te hebben. We besloten na het avondeten…

Idolen, spirituele inspiratie en chanting

Een blog van Riët Aarsse Als twintiger was ik gegrepen door die diepe lach, haar intense aanwezigheid, rauwe stem  en vrolijke energie op het podium. Ik was fan van Tina…

Het leven op een hoog in de Pijp

Een blog van Ria Kea Ik woon in een oude stadswijk ”de Pijp” in Amsterdam op 1 hoog. Een huis met 4 verdiepingen en ik heb beneden-en bovenburen. Een huis gebouwd in…

Nieuwe wegen vinden

Een blog van Joost van den Heuvel-Rijnders Bij het verlaten van de supermarkt zie ik twee kinderen staan, een jongen en meisje. Jaartje of tien. Ze verkopen hun oude speelgoed,…

Driedaagse, vierdaagse, vijf- of nogmeerdaagse

Een blog van Riët Aarsse Met plezier kijk ik naar de beelden van de Vierdaagse die een driedaagse wandeltocht werd. De beelden brengen me terug naar mijn studententijd toen ik…

Vrolijker het einde tegemoet

Een blog van Frits Koster Dit voorjaar heb ik via 30NOW een cursus mogen verzorgen over ‘Tien Spirituele Metgezellen’. Hierin hebben we online tien heilzame kwaliteiten verkend, die in de…

Een ‘wake-up call’

Zo werd het genoemd, de invasie van Rusland in Oekraïne. Een wake-up call voor de terreur die een bezeten autocratische president een democratisch land en zijn inwoners kan bezorgen. Vorig…

Oorlog

Er is een afschuwelijke oorlog gaande in Oekraïne! Mijn hart doet enorm veel pijn bij het zien wat daar gebeurt: al dat geweld, al die doden, al die gewonden, al…

Over het lezen van een sutta

Een middellange blog van Chris Grijns Als gepassioneerd beoefenaar zit en loop ik graag in aandacht. Op een gegeven moment komt dan ook de behoefte om te lezen. Om direct…