Mindful communiceren

Twaalf jaar geleden haalde mijn vrouw Jetty me over om mee te doen aan een Insight Dialogue retraite die door de SIM werd georganiseerd o.l.v. de Amerikaanse retraitebegeleider Gregory Krame, auteur van het inmiddels in het Nederlands vertaalde en door uitgeverij Asoka uitgegeven boek Insight Dialogue. Ik was terughoudend; ik wilde eigenlijk liever een weekje thuis zijn. Ik had (sinds 1979) al veel retraites gevolgd, waarvan sommige met een lengte van drie maanden. Al deze retraites waren stilteretraites geweest, met slechts een korte uitwisseling met de leraar elke twee of drie dagen. Ik kon niet geloven dat een korte retraite van zeven dagen veel zou bijdragen in mijn beoefening.

In de retraite met Gregory raakte ik vertrouwd met de zes richtlijnen die bij Insight Dialogue (ID) gebruikt worden voor interpersoonlijke mindfulnessbeoefening in twee- of meertallen: Pauzeren, Ontspannen, Openen, Vertrouwen en Afstemmen op het Opkomen, Aandachtig Luisteren en de Waarheid Spreken. Met deze richtlijnen werden we uitgenodigd specifieke levensgebieden te verkennen, zoals verlangen en vergankelijkheid.

Het werd uiteindelijk een van de meest onthullende retraites die ik in vele jaren had gevolgd. Ik werd me bewust van allerlei innerlijke patronen en emoties, die in ‘normale’ stilte-retraites veel meer verscholen blijven. Het was confronterend en tegelijkertijd ook heel verruimend. Het oefenen met de zes richtlijnen hielp en helpt me om communicatie veel meer te integreren als een waardevol veld voor de beoefening.

Gregory is duidelijk geïnspireerd door het boeddhisme; het ID-programma ademt dan ook een boeddhistische sfeer uit en gebruikt bijvoorbeeld veel begrippen die ook gevonden kunnen worden in het Theravada-boeddhisme. Ik was heel blij toen ik een paar jaar later hoorde dat Florence Meleo-Meyer en Phyllis Hicks ook een meer seculiere communicatietraining hadden ontworpen, geïnspireerd vanuit Insight Dialogue en met toestemming van Gregory. Dit programma heet officieel IMP (Interpersonal Mindfulness Practice) of Interpersoonlijke Mindfulness in het Nederlands en wordt geleidelijk aan meer gebruikt in de gezondheidszorg en andere werkvelden. Bij het Centrum Integrale Psychiatrie in Groningen is inmiddels onderzoek verricht, we hopen dat dit binnenkort gepubliceerd wordt.

Beide programma’s bieden een verdiepende rijkdom in de grillige wereld van het communiceren, waar we zo gauw verstrikt raken in beperkende gewoontes en innerlijke patronen. Ze brengen een vernieuwende dimensie aan in de beoefening van meditatie en hebben iets hoopvols: mindful communiceren kunnen we leren! Mogelijk drukt het volgende gedicht ‘Luisteren is al voldoende’ van Marinus van den Berg iets uit van de waarde van een van de zes richtlijnen: Aandachtig Luisteren (of Luisteren met het Hart).

Je denkt misschien dat je wat moet zeggen.
Je denkt misschien dat je me moet opvrolijken.
Je wilt me misschien weer zien lachen en genieten.
Je denkt misschien dat je moet troosten en adviseren.

Wat ik vraag is dit: wil je nog eens en nog eens
luisteren naar mijn verhaal, naar wat ik voel en denk.
Je hoeft alleen maar stil te zijn,
mij aan te kijken, mij tijd te geven.

Je hoeft mijn verdriet zelfs niet te begrijpen.
Maar als het kan slechts te aanvaarden
zoals het voor mij voelt.

Je luisterend aanwezig zijn
zal mijn dag anders maken. 

Blijf op de hoogte van het laatste nieuws

Meer artikelen van Frits

Lees ook de andere artikelen op Vipassana.nu.

Ceremoniële tijden

Een blog van Riët Aarsse Een oude herinnering is opeens vers in mijn mind. Mijn moeder zit achter de piano en speelt met grote blijheid een sinterklaasliedje. Wij kinderen zingen…

Geweld kent alleen maar verliezers

Een blog van Vipassana.nu d.d. 11.09.24 Het is nu alweer bijna een jaar geleden dat het geweld in het Midden-Oosten op 7 oktober 2023 is opgevlamd met de wrede terreuraanval…

Memento mori, memento vitea

Een blog van Joost van den Heuvel Rijnders Ook afgelopen zomer was ik weer op Vlieland. Een weekje op de Wadden voelt als een retraite. Het liefst loop ik op…

Bosbaden

Een blog van Katleen Janssens Het water valt met bakken uit de lucht terwijl ik een korte mindfulness oefening begeleid onder een afdakje. We zijn met z’n twaalven, nieuwsgierig om…

Zingend mediteren, vaardig en onwetend

Een blog van Ank Schravendeel Ik krijg zangles, ik leer een klassieke Indiase raga zingen. In India, in de hindoeïstische traditie, zijn muziek maken en spiritualiteit nauw met elkaar verbonden.…

Ouder worden

Een blog van Dingeman Boot Kort geleden ben ik 90 jaar geworden. Het is alsof ik er nog aan moet wennen zo oud te zijn. Natuurlijk is het een zegen…

Wereldwijde verbinding – taal en hart

Een blog van Riët Aarsse Terwijl een aantal van mijn Vipassana.nu collega’s de 90e verjaardag van Dingeman Boot vierden, was ik ondergedompeld in een wereldwijde online Insight Dialogue weekend retraite.…

Dukkha … een kleine verkenning

Een blog van Chris Grijns Als we schrikken van de verkiezingsuitslag, ons machteloos voelen bij humanitaire nood, als we helemaal genoeg hebben van het dagelijks nieuws, of ons schuldig voelen…

Verbinden met onze kernwaarden

Een blog van Mirjam Schild en Frits Koster Vanaf 7 oktober heeft de wereld een enorme schok gehad met de geweldsuitbarsting in het Midden-Oosten, waarbij een pijnlijk oud probleem in…

Hoe jezelf te geven aan deze wereld

In het Vipassana Centrum in Groningen organiseren we activiteiten die ingaan op samenleven in deze overgangstijd. Meditatie geeft de mogelijkheid om bewust te zijn van wat er speelt in lichaam…